Vitamine C
Vitamine C is een essentiële micronutriënt voor de mens, die niet gesynthetiseerd kan worden door de mens vanwege het verlies van een sleutel enzym in de bio-synthetische route. Onderzoek in de afgelopen 50 jaar heeft aangetoond dat vitamine C een cruciale speler is in diverse aspecten van het immuunsysteem, met name immuun cel functie. Vitamine C heeft een aantal werkzaamheden die bijdragen aan zijn immuun-modulerende effecten. Het is een zeer effectief antioxidant, door zijn vermogen gemakkelijk elektronen te doneren en daardoor biedt het bescherming aan belangrijke biomoleculen (proteïnen, lipiden, koolhydraten, nucleïnezuren) van schade door oxidanten gegenereerd door normaal cel metabolisme en door blootstelling aan toxinen en verontreinigende stoffen (e.g., rook van sigaretten).
Het immuunsysteem
Het immuunsysteem is een veelzijdig en geavanceerd netwerk van gespecialiseerde organen, weefsels, cellen, proteïnen, en chemicaliën, die zich ontwikkeld heeft met als doel de gastheer te beschermen tegen een scala van pathogenen, zoals bacteriën, virussen, schimmels,parasieten, als ook tegen kankercellen. Het kan worden onderverdeeld in epitheliale barrières en cellulaire en humorale constituenten van aangeboren (niet-specifiek) als verworven (specifiek) immuniteit.
Barrière Integriteit en Wondgenezing
Vitamine C ondersteunt epitheliale barrièrefunctie tegen pathogenen en bevordert de oxidant opruimwerking van de huid, en beschermt daardoor tegen oxidatieve stress van de omgeving. De huid bezit verschillende essentiële functies, de belangrijkste daarvan is als barrière te fungeren tegen externe insulten, inclusief pathogenen. Vitamine C lijkt met name essentieel tijdens wondgenezing, en vermindert de expressie van pro-inflammatoire mediatoren en verhoogt de expressie van diverse mediatoren voor wondgenezing. De verhoogde antioxidant status van de huid na vitamine C supplementatie kan potentieel beschermen tegen oxidatieve stress geïnduceerd door vervuiling vanuit de omgeving. De antioxidant effecten van vitamine C worden waarschijnlijk versterkt in combinatie met vitamine E. Celkweek en preklinische studies geven aan dat vitamine C epitheliale barrièrefuncties kan versterken.
Vitamine C en Aangeboren Immuniteit
Vitamine C draagt bij aan immuun afweer door de ondersteuning van diverse cellulaire functies van zowel het aangeboren als het verworven afweersysteem. Leukocyten, zoals neutrofielen en monocyten, onderdeel van aangeboren immuniteit, accumuleren actief vitamine C tegen een concentratie gradiënt hetgeen aangeeft dat vitamine C een belangrijke functie heeft in deze cellen. Accumulatie van vitamine C in neutrofielen is waarschijnlijk belangrijk in bescherming van deze cellen tegen oxidatieve schade. Leukocyten, met name neutrofielen en monocyte-derived macrofagen, zijn belangrijke spelers in wondgenezing. Vitamine C beïnvloed diverse belangrijke aspecten van neutrofiel functie: migratie als respons op ontstekingsmediatoren (chemotaxis), fagocytose (opname van materiaal), doding van microben, en apoptose (celdood) en opruiming door macrofagen.
Fagocytose en Microbiële Doding
Zodra neutrofielen zijn gemigreerd naar de infectiehaard, gaan ze verder met het opslokken
van de binnengedrongen pathogenen (fagocytose). Microbiële dodingsfunctie door neutrofielen van vrijwilligers met inadequate vitamine C status kunnen verbeterd worden na supplementatie met vitamine C en verhoogde ook andere functies (i.e. opnamen van pathogenen) werd geobserveerd na supplementatie in oudere participanten bij een combinatie van vitamine C en E.
Vitamine C en Verworven Immuniteit
Net als fagocyten, accumuleren B- en T-lymfocyten, deel van het verworven immuunsysteem, hoge vitamine C niveaus. De rol van vitamine C in deze cellen is minder duidelijk, alhoewel antioxidant bescherming gesuggereerd is. In vitro studies hebben aangegeven dat incubatie van lymfocyten met vitamine C lymfocyten proliferatie bevordert, resulterend in verhoogde antistof aanmaak, en het zorgt ook voor weerstand tegens diverse celdood stimuli.
Vitamine C en Infectie
Vitamine C deficiëntie resulteert in verminderde immuniteit en hogere vatbaarheid voor infecties. Op zijn beurt hebben infecties een significante impact op vitamine C niveaus door verhoogde ontsteking en metabolische behoeften. Supplementatie met vitamine C lijkt ook te helpen bij het voorkomen en behandelen van respiratoire en systemische infecties door verbetering van verschillende immuun cel functies. Preklinische studies hebben aangetoond dat vitamine C diverse essentiële factoren versterkt die betrokken zijn bij normale long functie. Bovendien lijkt het dat, supplementation met vitamine C in het algemene koudeseizoen gunstig is voor het herstelproces.
Vitamine C is ook een cofactor van de hydroxylase enzym betrokken bij de synthese van catecholamine hormonen, e.g., noradrenaline, en ge-amideerde peptide hormonen e.g, vasopressine, die een centrale rol spelen in de cardiovasculaire respons tegen ernstige infecties.
Vitamine C is noodzakelijk voor het immuunsysteem om een adequate respons tegen pathogenen op te bouwen en te handhaven, onderwijl het voorkomen van excessieve schade aan de gastheer.
Bron: Carr et al. Vitamin C and immune function. Nutrients 2017
Voor verheldering, meer informatie en/of vragen kan je contact opnemen met dr. Vinod Sommandas, CEO/Wellbeing Tutor Vedanta Wellbeing PhD via info@wellbeingphd.com.
