Suiker behoort tot de groep van koolhydraten en heeft diverse schadelijke effecten op onze gezondheid. Suikers zijn relatief kleine moleculen die een korte energie boost geven, maar verlaten de bloedstroom weer snel door hun geringe grootte, hetgeen onze energie weer snel omlaag brengt. Excessieve inname van suikers leidt tot conversie naar vrije vetzuren in de lever, hetgeen bijdraagt aan de ontwikkeling van obesitas.
Advanced glycation eindprodukten
Naast de boven beschreven effecten zijn suikers betrokken bij de vorming van advanced glycation eindprodukten (AGEs). AGEs zijn betrokken bij de ontwikkeling van chronische degeneratieve ziekten van veroudering zoals cardiovasculaire ziekten, ziekte van Alzheimer en complicaties van diabetes mellitus. Restrictie van dieet-AGEs heeft positieve effecten op cardiovasculaire ziekten, wondgenezing, insuline resistentie en leidt tot toename in levensverwachting. AGEs zijn een heterogene groep van moleculen gevormd via de Maillard reactie. De Maillard reactie vindt plaats wanneer reducerende suikers reageren op een non-enzymatische wijze met aminozuren in proteïnen, lipiden of DNA. Ten minste twee andere paden kunnen leiden tot vorming van AGEs: oxidatie van glucose en peroxidatie van lipiden en door het polyol pad. De schadelijke effecten van AGEs in verschillende weefsels worden toegeschreven aan hun chemische, pro-oxidant, en inflammatoire acties. De biologische effecten van AGEs worden uitgeoefend door twee verschillende mechanismen: een receptor-onafhankelijke (schade aan proteïne structuur en extracellulair matrix metabolisme), een receptor-afhankelijke, waarbij de receptor voor advanced glycation eindprodukten (RAGE) betrokken is, hetgeen leidt tot toename op ontstekingen. Bovendien, AGE-RAGE interactie activeert NAD(P)H oxidase (een complex van enzymen die superoxide produceert), hetgeen intracellulaire oxidatieve stress verhoogt.
Microvasculaire en macrovasculaire schade wordt toegeschreven aan de accumulatie van AGEs in weefsels en wordt gevonden in diabetes, reumatoïde artritis, atherosclerose, ziekte van Alzheimer, eindstadium nierziekte, sarcopenia, staar en andere degeneratieve oftalmische ziekten, ziekte van Parkinson, vasculaire dementie en meerdere andere chronische ziekten.
Exogene bron van AGEs
Naast de in vivo productie worden AGEs gevonden in sigaretten en voeding. Verhitting van bepaald voedsel bevordert de Maillard reactie, wat smaak, kleur en aroma toevoegt en wordt gebruikt voor karamel productie, branden van koffie en bakken van brood. Sommige producten van de Maillard reactie worden toegevoegd aan softdrinks en sappen. Bewijzen nemen toe dat het gemiddelde Westers dieet een rijke bron is van exogene AGEs. Endogeen geproduceerde AGEs en via het dieet ingenomen AGEs kunnen leiden tot bevordering van een systemische glycoxidant last, oxidant stress en cel activatie en toegenomen kwetsbaarheid van doelweefsels op schade.
AGEs in ouderen
Resultaten laten zien dat er een belangrijke rol is voor dieet-AGEs en circulerende AGEs in chronische degeneratieve ziekten, die meer voorkomen in ouderen.
Rol van de restrictie van dieet-AGEs op levensverwachting
Het is aangetoond dat calorische restrictie de levensverwachting verhoogt in C. elegans en muizen. Diverse honderdjarige populaties werden bestudeerd, en hebben allemaal een grote gemene deler: een lagere calorische inname. De hypothese is dat positieve effecten van calorische restrictie gedeeltelijk kunnen worden uitgelegd door een verminderde inname van AGEs en de daarmee geassocieerde afname van oxidatieve stress.
Trainen en AGEs
Er is bewijs dat training AGEs doet afnemen en daarmee de ouderdom-gerelateerde ziekten.
Conclusie
Voeding rijk in eiwit en vet bezit een hoge hoeveelheid AGEs. De strategieën die effectief zijn gebleken in de afname van circulerende AGEs zijn: de inname via het dieet te verminderen en voldoende training, hetgeen leidt tot een verdere reductie in oxidatieve stress en ontsteking.
Voor meer gedetailleerde wetenschappelijk onderbouwde voedingsadviezen, neem contact op met Vedanta Wellbeing PhD.
