Yoga is een geïntegreerde mind–body practice, ontstaan ongeveer 5000 jaar voor Christus in het oude India. Sindsdien is het toegepast voor bevordering van gezondheid en wellbeing voor diverse condities. Het woord ‘yoga’ is afgeleid van Sanskriet en kan worden vertaald als ‘unificatie’ of ‘conjunctie’, hetgeen betekent de gedachte van unificatie van body, mind en spirit. Alhoewel yoga in de Westerse wereld voornamelijk toegepast wordt voor recreationele beoefening, verkrijgt het verhoogde aandacht als klinische interventie.
Feitelijk is yoga niet primair ontwikkeld als systeem van fysieke oefeningen, maar ook als healing systeem. Dit healing systeem is gebaseerd op de aanname van een mens als een unieke, holistische en interconnectieve entiteit; yoga kan een persoon empoweren om actief te worden in zijn of haar eigen healing en een persoon zijn state- of-mind staat centraal in dit healing systeem.
Dit eeuwenoude idee dat de mind en psychologische processen, met inbegrip van healing en ziekten centraal verstrengeld zijn, wordt hedentendage wetenschappelijk gesubstantieerd. Het wordt nu breed geaccepteerd dat psychologische stress of andere adverse mentale condities impact kunnen hebben op diverse fysiologische systemen waaronder het afweersysteem. Zowel acute en chronische stressoren kunnen gemedieerd door effector pathways zoals het sympathisch zenuwstelsel en de HPA-as, leiden tot een dysregulatie van verschillende immuun parameters zoals inflammatoire pathways en daardoor leiden tot ziekten.
Op zijn beurt, zogenaamde mind–body therapies (MBTs), die gericht zijn op het induceren van relaxatie en reductie van stress, kunnen door dezelfde effector pathways positieve effecten uitoefenen op het afweersysteem en zo potentieel ziekten voorkomen of verlichten. Alhoewel de exacte mechanismen niet compleet zijn opgehelderd, wordt yoga, net als andere MBTs, geacht de centrale stressrespons te moduleren en autonome balans te reguleren. Daardoor kan het immuunfuncties op een positieve wijze beïnvloeden.
Enkele ontstekingsbevorderende eiwitten namen af door yogabeoefening ten opzichte van de controlegroep. Een ontstekingsremmende stof nam juist toe door yogabeoefening ten opzichte van de controlegroep. Dit ondersteunt bewijs dat yoga de balans richting ontstekingsremming verschuift en zo minder weefsel en orgaanschade ontstaat door het afremmen van ontstekingen.
Bron: Falkenberg et al. Yoga and immune system functioning: a systematic review of randomized controlled trials, 2018.
