Vedanta is bekend als Uttara-mĩmāmsā, die zich ontwikkelde uit de Upanishads en is het hoogtepunt van Vedische gedachte. In werkelijkheid betekent Vedanta letterlijk einde van de Veda’s of conclusie van de Veda’s. In de antieke tijd werd de educatie van een Indiase student niet als compleet beschouwd, totdat hij/zij instructies had gekregen in de Upanishads, maar het wordt gezegd dat louter bestudering van Veda’s niet voldoende is om zich in staat te stellen zijn/haar doel te bereiken. Men behoort de lessen experimenteel te realiseren.
Upanishads zijn geschreven in symbolische taal en het is niet mogelijk de bondige metaforische lessen zonder begeleiding van een competente leraar te ontrafelen De betekenis van Upanishad is een geschrift dat alleen bestudeerd kan worden en naar behoren kan begrepen worden terwijl men dichtbij de leraar zit.
Alle scholen van Vedanta proberen de volgende belangrijke vragen op te lossen:
Wat is de ultieme realiteit?
Van waaruit ontstaan alle fysieke en mentale fenomenen?
Wat is de aard van de staat waarin alle fenomenen oplossen?
Wat is de realiteit waardoor alles bekend is?
Wat is hetgene onbekend bekend maakt?
Wat is de wijze waarop men onsterfelijkheid kan verkrijgen?
Wat is de aard van het Zelf?
Wat gebeurt er na de dood?
Wat is het belang van lichaam, mind en zintuigen?
Al de Upanishads delen een gemeenschappelijk inzicht betreffende deze vragen en hun oplossingen.
Een voorbeeld is dat de Upanishads unaniem het bestaan van een totaal-doordringende Realiteit, Brahman of Atman betogen.
Het Concept van Atman, het Zelf
Volgens Sankara, die beschouwd wordt als de oprichter van Advaita (monistische, non-duale) Vedanta filosofie, is het Zelf het totaal-doordringende, zelf-verlichte Bewustzijn. Het is de hoogste waarheid, het absolute. Het gaat voorbij aan alle fenomenen in bestaan, voorbij tijd, ruimte en oorzakelijkheid, en het kan niet ervaren worden door de zintuigen of de mind. Dit wordt Atman, het Zelf genoemd. Het Zelf wordt beschouwd als verschillend van lichaam, ademhaling, mind en intellect die het Zelf bedekken als sluiers of mantels (koshas). Het Zelf wordt als oneindig beschouwd en geacht de essentiële aard van gelukzaligheid en kennis te bezitten. Al hetgeen wat als plezierig wordt ervaren is zo, omdat het pure Zelf in dat object bestaat; het pure Zelf is de ultieme bron van alle vreugde. Het Zelf is te realiseren met behulp van een scherp en penetrerend intellect. Zelf-realisatie is het hoogste doel van het leven. Om dit doel te bereiken moedigen de Upanishads niet aan tot externe rituelen, maar benadrukken de internalisatie van bewustzijn.
Het pure Zelf gaat voorbij aan verval en dood. De bron van Bewustzijn, het Zelf, is altijd hetzelfde, onveranderbaar en onsterfeljk. Het vloeit van eeuwigheid naar eeuwigheid en van oneindigheid naar oneindigheid. Het is de bron van bewustzijn; het voorziet vitaliteit en energie voor de functie van alle energieën, zintuigen, mind en het intellect. Atman is de inherente essentie van alle wezens; het is oneindig, zonder begin en zonder einde. Perfectie is zijn vitale eigenschap, maar een tekort aan inzicht voorkomt dat een persoon de waarheid van zijn onsterfelijke natuur kan zien. De Bhagavad Gita vertelt dat het Zelf niet geboren kan worden en niet gedood kan worden. Onverwoestbaarheid is de essentiële natuur van het Zelf.
Het Concept van Brahman, het Allerhoogste Bewustzijn
Volgens Sankara is Brahman de ultieme waarheid binnen en buiten. Brahman is totaal-doordringend en zelf-verlicht Bewustzijn. Er is slechts een realiteit en dat is Brahman; Brahman en Atman zijn identiek. Brahman is de bron van existentie van waaruit het hele universum ontspringt gekwalificeerd door naam en vorm. Brahman is het sprankelende, onaangedane en onveranderlijke Absolute. Niks bestaat los van Brahman. Men kan dingen los van Brahman beschouwen, maar dat is kosmische illusie (Maya), hetgeen Sankara’s theorie uniek maakt. In werkelijkheid herkent Vedanta het concept van binding en bevrijding niet, omdat de ziel (Atman) en het Allerhoogste Bewustzijn (Brahman) een en hetzelfde zijn en altijd onaangedaan blijven door veranderlijkheid en partialiteit.
Het Concept van Maya
Advaita Vedanta filosofen verklaren het bestaan van het universum met behulp van de het concept van Maya (kosmische illusie), hetgeen beschreven is in de Upanishads. De Upanishads vermelden dat het gezicht van Waarheid is versluierd met de gouden schijf van Maya, hetgeen verwijderd moeten worden wil men de ultieme Waarheid realiseren. Omdat Maya de Waarheid versluiert, misinterpreteert het individuele Zelf zowel de wereld als zichzelf als zijnde verschillend van Brahman.
Vedanta, het pad van Kennis
Vedanta is algemeen bekend als Jnana Yoga, het pad van kennis. Mensen begrijpen dit pad verkeerd en denken dat dit het pad is van verloochening, maar het is in werkelijkheid het pad van overwinning. Een student van Vedanta verloochent de wereld niet als mislukking, maar als overwinnaar. Het wordt beoefend via twee verschillende manieren: contemplatie en meditatie. Door contemplatie komt men tot weten en door meditatie tot realisatie. Het oneindige geluid Ohm, hetgeen zowel symbolisch als werkelijk de actuele Realiteit beschrijft, wordt gebruikt als primair object van contemplatie in Vedanta. De Upanishads zeggen Ohm is de boog, het individuele Zelf is de pijl en het Allerhoogste Bewustzijn, Brahman het doel.
Vedanta filosofie gaat verder in op de vijf sluiers (koshas), het universum, God, leven van de mens, levensenergie (prana), bevrijding en het doel van het leven, zelf-realisatie.
Bron: Pandit Rajmani Tigunait PhD, Seven systems of Indian Philosophy.
Voor meer diepgaande informatie over Vedanta filosofie of vragen neem contact met Vedanta Wellbeing PhD op.
