Veroudering
Veroudering is een tijdsafhankelijke progressieve afname in fysiologische functie van een organisme, hetgeen samengaat met afname in vruchtbaarheid en toename in gevoeligheid voor endogene en externe gevaren, leidend tot een wijde variatie van gerelateerde ziekten zoals degeneratieve en neoplastische stoornissen. Momenteel is het welbekend dat leeftijdsgerelateerde afwijkingen multifactorieel en weefselspecifiek zijn op niveau van het organisme en diverse processen inhouden die worden aangeduid als “keurmerk van veroudering”. De keurmerken van veroudering zijn genomische instabiliteit, telomeer erosie, verlies van proteostase (proteïne homeostase), deregulatie van nutriënt waarneming, mitochondriale disfunctie, cellulaire senescentie, stamcel uitputting en veranderde intracellulaire communicatie.
Bewijs voor positieve effecten van olijfolie op gezondheid
Cumulatief bewijs door gebruik van cellulaire, dierlijke en mens modellen ondersteunt dat dieet-olijfolie (OO), en in het bijzonder Virgin Olijfolie (VOO) en Extra Virgin Olijfolie (EVOO), een serie van gezonde effecten produceren in diverse processen gerelateerd met veroudering. Positieve effecten van OO consumptie kunnen verklaard worden door zijn hoge meervoudige onverzadigde vetzuur inhoud en de gezonde eigenschappen van zijn minor bioactieve componenten. Effecten van OO componenten op cellen kunnen direct zijn, bijvoorbeeld ten gevolge van intrinsieke antioxidant eigenschappen, of indirect, voornamelijk doordat zij eigenschappen bezitten die genexpressie kunnen moduleren. Secoiridoïden werden ontdekt vanwege hun capaciteit vele routes te moduleren die relevant zijn voor het verouderingsproces. Aangezien deze fractie bijna in zijn geheel verloren gaat door het raffineringsproces, is EVOO de beste keuze voor gezond verouderen.
Olijfolie en de effecten op veroudering
Genomische stabiliteit
Bescherming van mitochondriale en nucleaire DNA tegen oxidatieve stress-geïnduceerde schade kan direct worden uitgeoefend door antioxidanten aanwezig in OO, waarbij de VOO polyfenolen in het bijzonder actief zijn. Deze positieve werking kan verder worden verhoogd door het vermogen tot handhaving van endogene antioxidant systemen (enzymatisch en non-enzymatisch) resulterend in vermindering van leeftijdsgerelateerde toename van lipide peroxidatie in post-mitotisch weefsel, de meest relevante weefsels in veroudering en dragen bij aan onderhoud van genomische stabiliteit, voornamelijk in het geval van mitochondriaal DNA.
Telomeer erosie
Telomeren zijn nucleoproteïne structuren die eukaryote chromosoomeinden beschermen. Belangrijk om op te merken, telomeer verkorting wordt geobserveerd gedurende normale veroudering zowel in de mens als de muis. Telomeer lengte wordt beschouwd als een biomarker van veroudering: kortere telomeren worden geassocieerd met een kortere levensverwachting en verhoogde kans op het ontwikkelen van leeftijdsgerelateerde chronische ziekten. Alhoewel een positieve relatie tussen leukocyt (witte bloedcel) telomeer lengte en een Mediterraan dieet werd gerapporteerd, zijn studies die effecten van OO inname op leukocyt telomeer lengte en hun effecten op telomerase activiteit evalueren afwezig, hetgeen verder onderzoek rechtvaardigt. Etniciteit is waarschijnlijk ook een belangrijke factor die in beschouwing moet worden genomen om de rol van het Mediterraan dieet te begrijpen (en mogelijk van OO) op telomeer lengte. OO kunnen epigenetische veranderingen induceren door zowel zijn meervoudig onverzadigde vetzuur inhoud als zijn fenolische componenten.
Proteïne homeostase (proteostase)
Een veelheid van kwaliteitscontrole mechanismen zijn geëvolueerd om stabiliteit en functionaliteit van proteomen in cellen te preserveren. Deze mechanismen functioneren in een gecoördineerde manier om de structuur van verkeerd gevouwen polypeptiden te herstellen of te verwijderen en compleet te degraderen, en het voorkomen van accumulatie van beschadigde componenten en waarborgt de continue vernieuwing van intracellulaire proteïnen. Proteïne homeostase of proteostase houdt zowel mechanismen voor de stabilisatie van correct gevouwen proteïnen (i.e., de heat shock familie van proteïnen) als mechanismen voor degradatie van proteïnen in. Het effect van EVOO op proteostase is duidelijk leeftijd- en weefsel specifiek. Secoiridoïden verhogen de expressie van chaperones en zijn belangrijke modulatoren van proteostase en nutriënt waarneming alteraties bij veroudering.
Nutriënt waarneming
Onderzoek uitgevoerd door verschillende groepen met verschillende modellen ondersteunt de potentiële rol van OO en voornamelijk van sommige van zijn fenolische componenten die een rol spelen in preventie en ondervanging van sommige leeftijdsgerelateerde ziekten zoals diabetes. Een opmerkelijke bevinding is dat oleuropein anti-diabetische effecten produceerde in dier en cellulaire modellen en interessant is dat een olijfblad extract deze effecten reproduceerde in te zware mannen van middelbare leeftijd, die vatbaarder zijn voor het ontwikkelen van insuline resistentie. Echter, het is belangrijk op te merken dat componenten aanwezig in EVOO op verschillende manieren mTOR signalering kunnen targeten, een van de meest belangrijke regulatoren van nutriënt waarneming, waarvan de inhibitie is geassocieerd met verlengde levensvatbaarheid. Op deze manier lijken zowel oliezuur als hydroxytyrosol (HT) mTOR signalering te activeren, terwijl oleocanthal deze route inhibeert hetgeen een grote contributor kan zijn van de gezonde acties van deze component. Een Mediterraan dieet wordt geassocieerd met verbeteringen van cognitieve afname in veroudering hetgeen kan worden gerelateerd met gezonde effecten van oleocanthal zoals herkend in muizen en humane cellijnen.
Stamcel functie
Secoiridoïden, als oleuropein, evenals andere olijf fotochemicaliën en oliezuur oefenen ook positieve effecten op stamcel functie uit en worden erkend als zeer belangrijke promotoren van weefselregeneratie zowel in vivo als in vitro.
Intracellulaire communicatie
Veroudering brengt veranderingen op het niveau van cellulaire communicatie met zich mee, die kunnen endocrien, neuroendocrien of neuronaal van aard zijn. Een van de belangrijke intercellulaire communicatie gebeurtenissen is inflammatie. Inflammatie is een andere belangrijke target van OO, hetgeen verklaart kan worden door anti-inflammatoire actie van HT, een belangrijke polyfenol in OO, en OO secoiridoïden.
Samenvattend, OO en voornamelijk VOO en EVOO hebben positieve effecten op verscheidene keurmerken van veroudering, werken vertragend op veroudering en deze stoffen zouden daarom geïncludeerd moeten worden in ons dagelijks dieet om verouderingsprocessen te vertragen.
Neem contact op voor gedetailleerde voedingsadviezen: info@wellbeingphd.com.
Met vriendelijke groet, dr. Vinod Sommandas, CEO/Wellbeing Tutor @Vedanta Wellbeing PhD
